Ünsüz Yumuşaması Nedir?
Türkçede sert ünsüzlerden “p – ç – t – k” ile biten bir sözcüğe ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde, bu sözcüğün sonundaki ünsüz yumuşayarak “b – c – d – g- ğ” ye dönüşür. Bu kurala ünsüz değişimi ya da ünsüz yumuşaması denir.
Ünsüz Yumuşaması Örnekleri
- ağaç – ı → ağacı
- kağıt – ı → kağıdı
- çocuk – u → çocuğu
- çorap – ı → çorabı
Ünsüz Yumuşamasına Uymayan Kelimeler
Kural 1
Dilimizde bazı sözcükler yumuşamaya uğramaz. Bu sözcüklerin yumuşamadığını söyleniş şeklinden çıkarabiliriz. Bu kelimelere ünlüyle başlayan bir ek getirdiğimizde, hem yazarken hem de söylerken yumuşama olmaz.
- Bulut-u → Bulutu
- Kanıt-ı → Kanıtı
- Süt-e → Süte
- Saç-ın → Saçın
Kural 2
Dilimizde yabancı dillerden alınmış sözcüklerin bazıları yumuşama kuralına uymaz.
Ahlak-ın | → Ahlakın |
Evrak-ı | → Evrakı |
Hukuk-u | → Hukukun |
Tank-ı | → Tankı |
Cumhuriyet-e | → Cumhuriyete |
Sepet-i | → Sepeti |
Kural 3
Özel isimlerde söylenişte yumuşama olsa da yazıya aktarılmaz.
Yazılışı | Okunuşu |
Zonguldak’a | Zonguldağa |
Zeynep’e | Zeynebe |
Sinop’un | Sinobun |
Faruk’un | Faruğun |
[…] Ünsüz Yumuşaması […]