Konu anlatımına geçmeden önce amacın tanımı yapmamız gerekir.
Amaç : Ulaşmak istenilen sonuç, maksat.
Amaç-Sonuç Cümleleri Nedir?
Eylemin hangi amaca bağlı olarak gerçekleştiğinin belirtildiği cümlelere amaç-sonuç cümleleri denir. Amaç-sonuç cümlelerinde ortaya çıkan sonuca sorulan “Hangi amaçla?” sorusu bize amacı bildirir. Bu tip cümle yapılarını ezberlemek yerine mantığını kavramak daha doğru olacaktır.
Aşağıdaki örnek cümlelerde “Amaç-sonuç nasıl bulunur?” sorusuna cevap bulacaksınız.
Örnekler
- Başarılı olmak için çok çalıştı.
( Bu cümlede ortaya çıkan sonuç çok çalışmak. Bu sonuca “Hangi amaçla?” sorusunu sorduğumuzda bize amacı verecektir. Hangi amaçla çok çalıştı? Başarılı olmak amacıyla.) - Köye gideyim diye yola çıktı.
( Bu cümlede ortaya çıkan sonuç yola çıkmak. Sorumuzu sonuca soralım. Hangi amaçla yola çıktı? Köye gideyim diye yani amacı köye gitmek.) - Annesi üzülmesin diye uslu durdu.
( Uslu durmak sonuçtur. Hangi amaçla uslu durdu? Annesi üzülmesin diye yani amaç annesi üzülmesin. ) - Konuşmak üzere kürsüye yürüdü.
( Bu cümledeki sonuç kürsüye yürümek. Sorumuzu sonuca soralım. Hangi amaçla kürsüye yürüdü? Konuşmak üzere yani amacı konuşmaktır? - Araba kullanmak amacıyla ehliyet kursuna yazıldı.
( Ortaya çıkan sonuç ehliyet kursuna yazılmak. Hangi amaçla ehliyet kursuna yazıldı? Araba kullanmak amacıyla.)
Amaç-Sonuç ve Neden-sonuç Cümlelerinin Farkı
Amaç-sonuç ve neden-sonuç cümleleri sıklıkla birbirine karıştırılmaktadır. İki yapıyı birbirinden ayırmak için amaç ve neden sözcüklerinin anlamlarını bilmek gerekir.
Amaç: Ulaşmak istenilen sonuç, maksat
Neden: Bir olayı doğuran başka bir olay.
Yukarıdaki tanımları karşılaştırdığımızda şunu fark edebiliriz: Amaçların gerçekleşip gerçekleşmediği genellikle bilinmez ancak nedenlerin gerçekleştiği kesindir.
Örnekler
- İsmail Hoca, ıslanmamak için şemsiyesini açtı.
- İsmail Hoca, ıslandığı için şemsiyesini açtı.
Yukarıdaki örnekler incelendiğinde aradaki farkı anlayabiliriz. Sonuç iki cümlede de aynıdır yani şemsiyeyi açmak. Ancak ilk cümle amaç-sonuç cümlesidir. Çünkü ıslanmamak amacıyla şemsiyeyi açmıştır ve ıslanıp ıslanmadığı konusunda bir kesinlik yoktur.
İkinci cümle ise sebep-sonuç cümlesidir. Şemsiyeyi açma nedeni ıslanmasıdır. Yani ıslandığı kesindir.
[…] cümleleri ve amaç-sonuç cümleleri birbirine karıştırılmaktadır. Çünkü “Neden?” sorusu iki cümle tipine de […]
[…] Amaç-Sonuç Cümleleri […]
[…] Amaç-Sonuç Cümleleri […]
[…] Amaç-Sonuç Cümleleri […]
[…] Amaç-Sonuç Cümleleri […]
[…] Amaç-sonuç ve neden-sonuç cümleleri sıklıkla karıştırılır. Aşağıdaki yazıda amaç-sonuç ve neden-sonuç cümlelerinin ne olduğunu ve aralarındaki farkların neler olduğunu detaylı olarak öğreneceksiniz. […]